Palliatieve zorg: praat erover!

Naast de wijkverpleging, waar ik afgelopen tijd veel over heb geschreven, houd ik me ook bezig met palliatieve zorg binnen Lelie zorggroep. Best een zwaar onderwerp voor een blog, maar ik ga me er toch aan wagen. Juist omdat ik afgelopen tijd zoveel bewondering heb gekregen voor de medewerkers die palliatieve zorg bieden. En dat zijn er veel meer dan ik in eerste instantie dacht. Palliatieve zorg is de zorg die we bieden als iemand niet meer beter wordt. Of wanneer de arts inschat dat het niet onwaarschijnlijk is dat iemand binnen een jaar komt te overlijden. Dat gaat dus een stuk verder dan wanneer iemand in bijvoorbeeld een hospice verblijft. Dat noemen we terminale zorg en dat is de laatste fase van de palliatieve zorg.

Palliatieve zorg in het verpleeghuis
Wist je dat iemand die verhuist naar een verpleeghuis hier nog gemiddeld slechts negen maanden verblijft tot overlijden? Dat betekent dat de zorg die wordt geboden in een verpleeghuis eigenlijk voor een groot deel palliatieve zorg is. Palliatieve zorg is dus verweven met andere soorten zorg, bijvoorbeeld zorg bij dementie. Maar ook met de wijkverpleging, waar ook steeds meer expertise aanwezig is op het gebied van palliatieve zorg voor mensen thuis.

Innoveren
Maar wat valt hier nu te innoveren? vroeg ik me af toen ik me ging verdiepen in dit onderwerp. Meer dan het verbeteren van de kwaliteit door bijvoorbeeld scholing kon ik niet bedenken. Maar wat blijkt, ook op dit thema is nog veel vernieuwing mogelijk. Afgelopen maanden heb ik me samen met een groep van experts op dit gebied gestort op een meerjarenvisie palliatieve zorg voor de organisatie. Hierin staat een groot aantal ideeën voor verbeteringen komende tijd. Een belangrijke eerste stap is het gesprek hierover op gang brengen. Hier is ook steeds meer aandacht voor in de media, zoals de campagne van Sire: “de dood: praat erover, niet eroverheen". En ja, dit geldt ook in de zorg, waar we toch al best vaak te maken hebben met de dood.

Een verrassend antwoord
Maar ook de bewustwording: wanneer is iemand nu palliatief? En wat betekent dat voor het vormgeven van de zorg? Wanneer die bewustwording er is kunnen we verder dromen over hoe de palliatieve zorg er dan uit zou moeten zien. Ik vroeg een verpleegkundige een tijdje terug: vraag je weleens aan iemand die verhuist naar het verpleeghuis: “wat zou u nou nog willen in de tijd die u nog rest?". Ze gaf aan dat ze dit weleens had gedaan, met soms een verrassend antwoord. Een cliënt wilde graag nog één keer een groot feest, inclusief een discobal en met de voetjes van de vloer (voor zover dit nog mogelijk was). Dit hadden ze georganiseerd op de afdeling, het was een groot succes. “Dat zouden we eigenlijk vaker moeten doen", zei ze hierna.

Maar één kans
Mijn rol is vaak vooral het stellen van vragen: ‘Waarom ziet de zorg er in een hospice zo anders uit dan op een verpleegafdeling?’ En ‘waarom geldt een symptomatisch beleid* eigenlijk niet voor iedereen?’. Deze vragen blijf ik stellen, naast nog een heleboel meer vragen die bij mij naar boven komen. En ik hoop dat we elkaar ook vragen durven stellen over dit onderwerp. Laten we erover praten, want alleen dan kunnen we deze misschien zware, maar hele belangrijke zorg nog mooier maken. Want, zoals een collega treffend zei: “je hebt bij palliatieve zorg maar één kans, je kan het niet meer over doen". Dat voelt misschien als een last, maar laten we dit zien als dé ultieme kans op het kunnen bijdragen aan een zo waardig mogelijk afscheid van het leven in de laatste tijd die iemand nog rest.

Lees ook dit interview met Lydia van Kralingen over haar werk als verpleegkundige palliatieve zorg.

Onze zorg- en hulpverleners - met uiteenlopende functies - schrijven regelmatig een persoonlijk blog over hun (werk)ervaringen, grappige anekdotes of ander interessant leesvoer. Lees hier onze blogs en verhalen.

Ben jij op zoek naar werk met waardering? Kijk op werkenmetwaardering.nl voor onze vacatures.